Chất lượng hoạt động và uy tín của Tòa án được thể hiện trực tiếp qua phán quyết của Tòa án. Mỗi phán quyết của Tòa án đều ảnh hưởng đến danh dự, sinh mệnh chính trị, quyền và lợi ích hợp pháp, thậm chí là tính mạng của người dân; đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức; đến lợi ích của Nhà nước và sự tồn vong của chế độ xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, nâng cao chất lượng phán quyết của Tòa án để nền tư pháp nước nhà ngày càng phát triển, để Nhân dân cảm nhận và thụ hưởng được công bằng và lẽ phải, nghiêm minh và nhân văn trong mỗi phán quyết tư pháp chính là nhiệm vụ chính trị quan trọng và là ưu tiên hàng đầu của Tòa án và mỗi Thẩm phán.
Xác định vai trò quan trọng của đội ngũ Thẩm phán đến chất lượng công tác, chất lượng xét xử, Ban Cán sự Đảng, lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao đã đề ra nhiều giải pháp để nâng cao hơn nữa chất lượng đội ngũ Thẩm phán, trong đó xác định nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng thông qua việc đổi mới phương thức truyền đạt thông tin, kinh nghiệm cho Thẩm phán là giải pháp then chốt có ý nghĩa quyết định.
Sổ tay Thẩm phán là cuốn cẩm nang dành cho Thẩm phán với những chỉ dẫn áp dụng pháp luật, làm rõ quy định pháp luật và hướng dẫn kỹ năng để hỗ trợ Thẩm phán trong quá trình giải quyết các loại vụ việc tại Tòa án, giúp Thẩm phán đưa ra các phán quyết chính xác, đúng pháp luật. Sổ tay Thẩm phán không phải là tuyển tập các văn bản pháp luật để Thẩm phán sử dụng trực tiếp trong quá trình giải quyết vụ việc, mà là tài liệu hỗ trợ Thẩm phán tìm kiếm những thông tin, những chỉ dẫn cần thiết để giải quyết các tình huống cụ thể; cung cấp cơ sở pháp lý, quy định pháp luật liên quan là căn cứ để Thẩm phán đưa ra phán quyết.
Sổ tay Thẩm phán là tài liệu tham khảo thường xuyên của các Thẩm phán để nâng cao kỹ năng nghề nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi cho công việc hàng ngày, nhất là các Thẩm phán mới chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn.
Sổ tay Thẩm phán đầu tiên được ban hành năm 2006 với sự hỗ trợ kỹ thuật của Cơ quan phát triển quốc tế Ô-xtơrây-lia (AusAID) và được sửa đổi, bổ sung một số nội dung quan trọng năm 2009. Sổ tay Thẩm phán sau khi ban hành đã được đón nhận và đánh giá rất tích cực từ các Thẩm phán trên cả nước. Kết quả sử dụng Sổ tay Thẩm phán cho thấy chủ trương ban hành cuốn cẩm nang này là rất đúng đắn, phù hợp với yêu cầu và mong mỏi của Thẩm phán tại các Tòa án.
Sổ tay này cũng đã phát huy được tác dụng và là tài liệu tham khảo hữu ích cho những người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng hiểu biết sâu hơn về thủ tục tại Tòa án, giúp cho việc tiến hành các thủ tục được thuận lợi hơn. Cuốn cẩm nang này còn là tài liệu giảng dạy quan trọng để Học viện Tòa án sử dụng trong hoạt động đào tạo cho học viên, sinh viên. Đây cũng là những thông tin cần thiết để nhà nghiên cứu luật, giảng viên, sinh viên, luật gia và người dân tìm hiểu và sử dụng để tiếp cận Tòa án dễ dàng hơn.
Những lợi ích to lớn và hiệu quả tích cực do Sổ tay Thẩm phán mang lại là không thể phủ nhận, song do được ban hành đã nhiều năm nên nhiều nội dung trong cuốn Sổ tay Thẩm phán đã không còn phù hợp, cần phải được cập nhật, bổ sung. Trong đó, nhiều nội dung chỉ dẫn áp dụng pháp luật trong cuốn Sổ tay đã không còn chính xác do có nhiều văn bản pháp luật mới được ban hành như Hiến pháp, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Bộ luật Dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Doanh nghiệp, Luật Phá sản, Luật Đất đai… Bên cạnh đó, một số hướng dẫn về kỹ năng cho Thẩm phán cũng đã không còn phù hợp với yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn xét xử trong tình hình mới.
Với mục đích và ý nghĩa đó, Tòa án nhân dân tối cao đã tổ chức để các Thẩm phán, Thẩm tra viên có nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực xét xử tiến hành biên soạn Sổ tay Thẩm phán (sửa đổi); tổ chức lấy ý kiến của các Thẩm phán trên cả nước. Sổ tay Thẩm phán phiên bản 2023 được hoàn thiện theo hướng kế thừa những nội dung hợp lý của cuốn Sổ tay Thẩm phán năm 2009; sửa đổi những nội dung không còn phù hợp; cập nhật những văn bản pháp luật mới; và bổ sung các nội dung mới chỉ dẫn áp dụng Giải đáp, Án lệ và đường lối xét xử hiện hành của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đối với một số loại vụ việc cụ thể.
Bên cạnh cuốn Sổ tay Thẩm phán 2023 phiên bản giấy, Tòa án nhân dân tối cao cũng giới thiệu tới độc giả phiên bản Sổ tay Thẩm phán điện tử trên Cổng thông tin điện tử Tòa án nhân dân tối cao tại địa chỉ: www.toaan.gov.vn; đồng thời chuyển thể toàn bộ các nội dung này vào phần mềm trợ lý ảo của Tòa án.
Việc sửa đổi, bổ sung cuốn Sổ tay Thẩm phán lần này được hoàn thành với sự hỗ trợ kỹ thuật của Dự án “Tăng cường tính minh bạch và nâng cao chất lượng xét xử tại Tòa án Việt Nam” do Cơ quan hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tài trợ.
Nhân dịp này, Tòa án nhân dân tối cao trân trọng cảm ơn và đánh giá cao sự hỗ trợ của Cơ quan hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) trong quá trình biên soạn và phát hành Sổ tay này.
Tòa án nhân dân tối cao trân trọng giới thiệu và hy vọng nội dung cuốn Sổ tay Thẩm phán phiên bản 2023 sẽ đáp ứng được yêu cầu tra cứu, áp dụng của Thẩm phán, cũng như là tài liệu tham khảo hữu ích cho Hội thẩm, các chức danh tư pháp khác của Tòa án, các luật gia, luật sư, giảng viên, sinh viên và cơ sở đào tạo, nghiên cứu pháp luật. Tòa án nhân dân tối cao rất mong nhận được ý kiến đóng góp cho Sổ tay Thẩm phán để chúng tôi tiếp tục chỉnh sửa và hoàn thiện ấn phẩm cho những lần phát hành tiếp theo.
Hà Nội, Tháng 03 năm 2023
PGS.TS. NGUYỄN HÒA BÌNH
Ủy viên Bộ Chính trị
Bí thư Trung ương Đảng
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao
Loading...
